Tövsiyə xəbərlər
Биз, Озарбайжон фуқароларимиз, ёши, жинси, миллати ва ижтимоий мавқеи ҳар хил, мамлакатимизнинг оддий вакиллари сифатида Франция Сенати ва халқига мурожаат қиламиз.
Озарбайжоннинг расмий мавқеини ифодаламайдиган оддий фуқаролари ҳеч қачон парламент органларига ва Франция халқига жамоавий мурожаат қилмаган. Бизни бунга 2022 йил 3 октябрда Сенатнинг олти нафар аъзоси томонидан кўриб чиқилиши 15 ноябрга мўлжалланган қарор лойиҳаси тақдим этилгани сабаб бўлди. Бу ҳужжатда мамлакатимизга, демак, бизга қарши айбловлар мавжуд бўлиб, Франция ҳукумати ва Европа Иттифоқининг бошқа давлатларини “Озарбайжондан газ ва нефт импортига эмбарго” қўйишга чақиради.
Резолюция лойиҳаси Арманистон-Озарбайжон можаросига мутлақо бир томонлама ва холис қарашни ифодалайди. Муаллифлар можаронинг фақат битта, яъни арман томонининг манфаатларини ҳимоя қилади. Улар қурбонлар, оғриқ ва яқинларини йўқотиш туйғуларини, бошқа томоннинг — миллионлаб оддий озарбайжонларнинг интилишларини бутунлай эътиборсиз қолдирадилар. Ва фақат биз айбдорлар ролига тайинланганмиз.
Бир миллатни бундай афзал кўриш, бошқа миллатни камситиш ва беғараз қоралаш – этник муросасизлик ва ирқчиликнинг оммавий кўринишидир!
Мана учта мисол:
— Сенат қарори лойиҳасининг 21-бандида Озарбайжон “оммавий жиноятлар” содир этишда айбланади. Шунингдек, бу масалани Халқаро жиноий судда текширишга чақиради. 2020-йил октябр ойида Арманистон қуролли кучлари энг йирик шаҳарларимиздан бири бўлмиш Ганжага беш марта ракета зарбаси берди. Ўша йилнинг кузида Озарбайжоннинг 80 дан ортиқ аҳоли пунктлари ўққа тутилди. Хуллас, икки йил олдин, худди бизнинг қалбимизга яқин Украина ҳозир бу даҳшатни бошидан кечираётгани каби, биз ҳам агрессия қурбонига айландик. Кейин 454 киши, шу жумладан 50 бола яраланган. Ҳалок бўлганлар сони 93 нафарга етди, улардан 27 нафари аёл ва 12 нафари болалар. Ўйлаб кўринг, илтимос! Бу шунчаки рақамлар эмас. Булар парчаланиб кетган ёки қулаган бинолар вайроналари остида ўлдирилган кичик болалардир. Масалан, Норин Халигова, у атиги 10 ойлик; Мадина Шаҳназарли — у бир ёшда эди; Марям Халилли — у эндигина олти ёшда эди. Уларнинг барчаси Ганжани ўққа тутиш вақтида ҳалок бўлган. Бу номлар энди хотирамизда ёниб кетди! Аммо цивилизациялашган Эвропа бу чақалоқларнинг жасадларини сезмасликни афзал кўрди. Ўтган икки йил ичида Франция Сенатининг бирорта аъзоси ҳам қоралаш ва қўшимчасига, бу оммавий жиноят учун айбдорларни тергов қилиш ва жазолашга чақириқ билан чиқмади! Наҳотки ваҳшийларча ҳалок бўлган, тунлари тўшакларида майиб бўлган озарбайжон болалари ҳурматли Сенат аъзоларининг эътиборига лойиқ эмасми?!
— Сенат қарори лойиҳасининг 20-бандида қайд этилишича, Озарбайжон кўчирилган (арманиялик)ларнинг қайтиш ҳуқуқини таъминлаши керак. Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг 1994-йил 24-мартдаги резолюциясига кўра, Арманистон қуролли кучларининг ҳужумлари натижасида 1.000.000 дан ортиқ озарбайжонликлар ўз уйларидан қувилган! Хусусан, улар халқаро ҳамжамият томонидан Озарбайжоннинг суверен ҳудуди сифатида тан олинган ҳудудлардан чиқариб юборилди. Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеяси резолюциясида “қочқинлар ва кўчирилганлар ўта оғир аҳволда, тўйиб овқатланмаслик ва касаллик хавфига дуч келаётгани” қайд этилган. Келтирилган ҳужжатда барча давлатларга “Озарбайжон қочқинлари ва кўчирилганлар”ни самарали қўллаб-қувватлашга чақируви бор эди. Аммо 30 йил давомида Франция Сенати ҳеч қачон бу одамларнинг қайтиш ҳуқуқини талаб қилувчи резолюцияни кўриб чиқмаган. Озарбайжонлик қочқинлар ҳақиқатан ҳам Қорабоғни тарк этган арманлар сонидан анча кам бўлганидан фарқли ўлароқ, бундай ҳуқуқдан маҳрумми?
— Сенат қарори лойиҳасининг худди шу 20-бандида Озарбайжон “Арманларнинг маданий ва диний меросини сақлашни” таъминлаши кераклиги айтилган. Аммо Сенат ҳеч қачон Арманистон томони Озарбайжоннинг 30 йилдан бери ишғол остида бўлган суверен ҳудудларида Озарбайжоннинг маданий ва диний меросини сақлаб қолиш мажбурияти ҳақида бундай баёнот бермаган. Аммо мамлакатимиз расмийлари бу борада халқаро ҳамжамиятга мурожаат қилди. 1992 йил 15 майда Боку газеталарида Озарбайжон маданият вазирининг европалик ҳамкасбларига, ЮНЕСКО Бош директорига ва Халқаро музейлар кенгаши бош котибига мурожаатидан парчалар чоп этилди. Мактубда таъкидланганидек, уруш “қуролсиз аҳолига, ҳимоясиз болаларга, маданиятимизнинг ўша ҳимоясиз ёдгорликларига қарши олиб борилмоқда… Сиздан ўз ваколатингиздан фойдаланишингизни, мамлакатларингиз ҳукуматлари, парламентларига таъсир кўрсатишингизни, қўлингиздан келганини қилишингизни сўраймиз. қон тўкилишини ва бузғунчиликни тўхтатинг”. Аммо бу масалада ҳам Сенат 30 йил давомида ўлим сукунатини сақлади. Бу вақт ичида Озарбайжон Миллий Фанлар Академияси маълумотларига кўра, фақат Шуша шаҳрида 215 та тарихий ва маданий ёдгорлик зарар кўрган; Барча босиб олинган ҳудудларда 67 та масжиддан фақат 4 таси қисман сақланиб қолган.Сенат аъзоларининг фикрича, ҳақиқатан ҳам Озарбайжон тарихи, маданияти ва дини бошқа кавказ халқининг тарихи, маданияти ва динидан камроқ қадриятга эгами?
Бундай очиқ-ойдин дискриминациянинг сабаби нима? Маълумки, Франция дунёдаги энг йирик арман диаспораларидан бири ҳисобланади. Сайловда катта вазнга эга бўлган ушбу франтсуз фуқароларининг аксарияти ҳеч қачон Арманистонда бўлмаган. Уларнинг кўпчилиги Жанубий Кавказда содир бўлаётган воқеаларни ихтилофнинг асосан арманлар бўлган томонининг позициясини акс эттирувчи ОАВ хабарларидан англайди. Шу билан бирга, фидойилик туйғулари ва юз йилдан кўпроқ вақт олдин содир бўлган воқеалар учун қасос олиш истаги арман миллатига мансуб франтсузлар орасида болаликдан тарбияланган. Айрим сиёсатчилар бу ҳис-туйғулардан шахсий манфаатлар учун фойдаланишга ҳаракат қилмоқда. Сенатнинг шунга ўхшаш қарор лойиҳалари мана шундай пайдо бўлади.
Ва бу Европа Иттифоқининг саъй-ҳаракатлари туфайли ҳақиқий музокаралар жараёни биринчи марта бошланганда содир бўлади. Бироқ, Сенат резолюцияси лойиҳаси муаллифлари томонларни тинчликка эришиш учун ўзаро яқинлашишга ундаш ўрнига, ҳукуматни “Арманистоннинг мудофаа қобилиятини кучайтириш”, яъни замонавий франтсуз қуроллари билан қуроллантиришга чақирмоқда. Айни пайтда можаронинг давом этишида айб фақат Озарбайжонда. Шундай қилиб, баъзи сиёсатчиларнинг ирқчилик дунёқараши ва шахсий амбициялари, шунингдек, арман миллатига мансуб франтсузларнинг бир қисмининг кўп асрлик норозиликлари Жанубий Кавказда келажакда кескинлашув учун зарур шарт-шароитларни яратади.
Сенат аъзолари ва франсуз халқи, шунингдек, Европа Иттифоқи мамлакатларига газ ва нефт импортига эмбарго қўйилган тақдирда Озарбайжонни “жазолаш” истаги оддий озарбайжонликлар учун янги муаммолар ва қийинчиликларга олиб келишини ҳисобга олишлари керак. 2021-йилда давлат бюджети даромадларининг қарийб ярми энергия экспортидан ташкил топган. Бу пул қочқинларнинг эҳтиёжларини, таълим харажатларини, молиялаштирилган ижтимоий уй-жой лойиҳаларини қоплади. Сиз ҳақиқатан ҳам камбағал талабаларни ёки, эҳтимол, 30 йил олдин бутун мулкини ва бошпанасини йўқотган қарияларни жазоламоқчимисиз?
Аммо бу ҳолатда бу оғир жазо нафақат озарбайжонларнинг ижтимоий заиф қатламларига ҳам тегишли. Бу миллионлаб эвропаликларга таъсир қилади. Италия, Болгария, Греция аллақачон асосий эътиборни Озарбайжон энергия ресурсларини импорт қилишга қаратган. Сенат аъзолари томонидан таклиф қилинган эмбарго улар учун инфляциянинг ҳозиргидан ҳам каттароқ сакрашини англатади.
Юқоридагиларнинг барчасини инобатга олган ҳолда, биз Сенатга ва бутун француз халқига мурожаат қиламиз:
— Арманистон-Озарбайжон можароси сизни англаб этмоқчи бўлганидан кўра мураккаброқ қарама-қаршиликлар, миллий жароҳатлар ва норозиликлар тўплами эканлигини тушунишга ҳаракат қилинг. Франция нинг бирёқлама қарашдан қутулиб, мувозанатли позицияни эгаллаши жуда муҳим.
— Ниҳоят, можаронинг нафақат бир томонининг узоқ давом этган оғриғи, йўқотиш ҳисси ва интилишларини пайқашга ва тушунишга ҳаракат қилинг. Озарбайжонларнинг ҳуқуқлари кам эмас, улар ҳам кам тушуниш ва меҳрга лойиқдир. Фақат шу йўл билан Франция бу икки халқ ўртасида узоқ кутилган тинчликка эришиш учун мақбул ҳисса қўшиши мумкин.
— Музокаралар жараёнига имконият беринг! Вазиятни бир томонлама айбловлар ва санкциялар билан кучайтирманг!
— Озарбайжонга иқтисодий босим сиёсати оддий халқ учун фақат янги бало ва қийинчиликларни олиб келишини ҳисобга олинг. Ва, албатта, бундай таҳдидлар тинчликка эришишга ёрдам бермайди.
Мурожаат қилди:
1) Кубра Алакбарова, 52 ёш — Ганжа
2) Айнур Алиева, 29 ёш — Ганжа
3) Раҳманзода Фарман, 27 ёш — Ланкаран
4) Эмирсултанов Эмирсултон, 42 ёш — Сумгайит
5) Назурова Рубоба, 58 ёш — Боку
6) Алиева Улфат, 29 ёш — Боку
7) Тағиев Сулаймон, 31 ёш — Собиробод
8) Яралиева Санабар, 23 ёш — Боку
9) Оғаева Сайиднура, 36 ёш — Собиробод
10) Маммадризаева Элмира, 49 ёш — Ҳуссар
Tövsiyə xəbərlər